Vraag & Antwoord

Alle lof is voor Allah.

Allah heeft het vasten ingesteld op de meeste wijze manier.  

Allah heeft bevolen om te vasten op een matige manier, zodat de vastende zichzelf niet schaadt middels het vasten. De vastende dient ook niet datgene te doen wat hem schade toebrengt. Dus zijn de zaken die het vasten verbreken er in twee soorten:

De eerste soort zijn zaken die het lichaam verlaten zoals dit het geval is bij geslachtsgemeenschap, braken, menstruatie en al-H’idjaamah (koppen of cupping therapie)  *. Het verlaten van het lichaam door deze zaken leidt ertoe dat het lichaam verzwakt wordt, en daarom heeft Allah deze zaken gerekend die het vasten verbreken, zodat de vastende niet dubbel verzwakt wordt: de zwakte als gevolg van het vasten zelf en de zwakte die het gevolg is van deze dingen die het lichaam verlaten. Hieruit blijkt dat het vasten in de Islaam gedoeld is op matigheid.

De tweede soort zijn verbrekende zaken die een soort van verzadigdheid inhouden zoals eten en drinken. Als de vastende persoon eet of drinkt, heeft hij niet het doel waarmee het vasten is ingesteld bereikt. Zie Madjmoo’al-Fataawa: 25/248

Allah heeft de oorspronkelijk verbrekende zaken van het vasten samengebracht in de volgende vers: “Het is jullie in de nachten van het vasten toegestaan omgang te hebben met jullie vrouwen. Zij zijn (als) kleding voor jullie en jullie zijn (als) kleding voor hen. Allah wist dat jullie jezelf bedrogen, Hij aanvaardde jullie berouw en vergaf jullie. Nu mogen jullie dan omgang met hen hebben. En streeft naar wat Allah voor jullie bepaald heeft. En eet en drinkt tot de witte draad en de zwarte draad voor jullie te onderscheiden is, het is Fadjr (ochtendschemering) Maakt daarna het vasten vol tot zonsondergang.” (Soerat al-Baqarah (2) aayah 187).

Allah noemt in dit vers de oorsprong van de zaken van het verbreken van het vasten: en dit zijn eten, drinken en geslachtsgemeenschap.

En de resterende zaken die het vasten verbreken zijn door de boodschapper van Allah (Allah’s vrede en zegen zij met hem) genoemd in zijn Soennah. 

En de zaken die het vasten verbreken zijn zeven, namelijk:

1 – Geslachtsgemeenschap.

2 – Masturbatie.

3 – Eten en drinken.

4 –Wat de betekenis heeft van eten en drinken.

5 – Het afnemen van bloed door middel van al-H’idjaamah e.d.

6 – Met opzet braken..

7 – Menstruatie en kraambloedingen bij de vrouw.

De eerste van deze verbrekingen van het vasten is geslachtsgemeenschap.

Het is de grootste zaak waarmee het vasten verbroken wordt en de grootste zonde wat betreft de zaken die het vasten verbreken.

Wie geslachtsgemeenschap heeft gedurende de dag van het vasten waarbij er ook daadwerkelijk penetratie van het mannelijk lid in het vrouwelijke heeft plaatsgevonden heeft waarlijk zijn vasten bedorven. Het maakt overigens hierbij niet uit of ejaculatie heeft plaatsgevonden of niet. Degene die zich schuldig maakt aan deze verbreking van het vasten dient berouw te tonen, deze dag in te halen, en een boetedoening (Kaffaarah) is verplicht. De Kaffaarah hier is het bevrijden van een slaaf; als dit niet mogelijk is dan dient men twee maanden achtereen volgend te vasten en als men hiertoe niet in staat is dan dient men 60 armen te voeden. Het bewijs hiervoor is de overlevering van Aboe Hoerayrah (moge Allah tevreden met hem zijn) die zei: " Toen wij op een dag bij de boodschapper van Allah (Allah’s vrede en zegen zij met hem) zaten, verscheen er een man die zei: " O boodschapper van Allah! Ik ben ten onder gegaan!! De profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem) zei: "Wat is er toch aan de hand?!"  Hij zei: " Ik heb de daad met mijn vrouw gedaan terwijl ik vastende ben!" De boodschapper van Allah (Allah’s vrede en zegen zij met hem) zei: " Kun je een slaaf vrijkopen?" Hij antwoordde: Nee!" De profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem) zei: " Kun je zestig dagen achter elkaar vasten?!" Hij zei:" Nee!" De profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem) zei: "Kun je zestig armen voedden?!" Hij antwoordde: " Nee!"  En zo zaten wij een poosje toen kwam er iemand binnen met een mand vol met dadels. De boodschapper van Allah (Allah’s vrede en zegen zij met hem) zei: "Waar is de vraagsteller?" Ik ben hier zei de man!" De profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem) zei tegen hem: "Neem dit en geef het weg als Sadaqah aan de armen. De man antwoordde: "En is er iemand die armer is dan ik het ben o boodschapper van Allah?! De profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem)  lachte totdat zijn boventanden te zien waren en zei: "Neem dit en voed er je gezin mee!"  (Overgeleverd door al-Boekhaarie (1936) en Moeslim (1111).

Er is geen Kaffaarah voor een andere verbreker van het vasten behalve voor geslachtsgemeenschap.

De tweede verbreken van het vasten: masturbatie

Dit is het tot stand brengen van een zaadlozing door middel van een hand e.d.

Het bewijs dat masturbatie behoort tot een van de zaken die het vasten verbreken zijn de Woorden van Allah in de Qoedsiey hadieth over de vastende: “De vastende laat zijn eten, drinken en lusten achterwege om Mijn welbehagen.” Overgeleverd door al-Boekhaarie (1894) en Moeslim (1151). Het teweeg brengen van een zaadlozing behoort tot de lusten dat de vasten nalaat.

Wie masturbeert gedurende de dag in de Ramadan dient oprecht berouw te tonen tot Allah, en de rest van de dag verder vasten, en deze dag in te halen.

Als iemand begint te masturberen en stopt zonder te ejaculeren, moet hij berouw tonen, en zijn vasten is geldig. Hij hoeft deze dag niet in te halen omdat er geen zaadlozing heeft plaatsgevonden. De vastende dient met klem weg te blijven van alles wat de lusten kan opwekken en de slechte gedachten en inbeeldingen van zich te verdrijven.

Wat betreft het stromen van ‘al-Mady’ (voorvocht) **: de meest correcte mening van geleerden is dat dit niet verbrekend is voor het vasten.

De derde zaak die het vasten verbreekt: eten of drinken.

Dit betekent dat voedsel of drank de maag bereikt via de mond.

Ook als er iets in de maag terechtkomt door de neus is dit net als eten en drinken.

Vandaar dat de profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem) heeft gezegd: “En overdrijf in al-Istinshaaq (schoonmaken van de neus tijdens de Wodhoo-e door water op te snuiven via de neus) tenzij je vastende bent.” (Overgeleverd door at-Tirmidzie (788) en authentiek verklaard door Sheikh al-Albaanie in Sah’ieh’ at-Tirmidzie (631).

Ware het niet dat het binnendringen van water in de maag door de neus invloed zou hebben op het vasten, dan zou de boodschapper van Allah (Allah’s vrede en zegen zij met hem) het niet hebben afgeraden te overdrijven in het opsnuiven van water tijdens de Wodhoo-e.

De vierde verbreker van het vasten: wat de betekenis heeft van eten en drinken.

Dit omvat twee dingen:

1 – Het injecteren en toedienen van bloed bij een vastende persoon die getroffen is door bloedverlies. Hiermee is zijn vasten verbroken, omdat (het creëren van) bloed het doel is van voedsel en drank.

2 – Het injecteren van voedende stoffen die de plaats innemen van eten en drinken want het is net als eten en drinken. Zie “Zittingen van de Ramadan” van Sheikh ‘Oethaymien (moge Allah hem barmhartig zijn) blz. 70.

Echter, de injecties die geen vervanging zijn voor eten en drinken, maar als medicatie dienen zoals penicilline (pijnstiller), insuline of vaccinatie hebben geen invloed op het vasten. Het maakt overigens niet uit of het injecteren via de spieren of aderen toegediend wordt. Zie “Fataawa Mohammed ibn Ibraahiem” (4/189). Het is uit voorzorg beter dat deze naalden nachts toegediend worden bij degene die ze nodig heeft .

Dialyse waarbij het bloed wordt geëxtraheerd en gereinigd en daarna terug gezet wordt in combinatie met chemicaliën en voedingssupplementen zoals suikers en zouten enz. wordt beschouwd als een verbreker van het vasten. Zie Fataawa al-Ladjnah ad-Daa’iemah (Fataawa van het permanent comité (10/19).

De vijfde verbreker van het vasten: al-H’idjaamah.

Omdat de profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem) zei: “Zowel de H’aadjim (degene die de al-H’idjaamah doet) als de Mah’djoom (degene bij wie de H’idjaamah gedaan wordt) verbreken hun vasten.” (Overgeleverd door Aboe Daawoed (2367) en authentiek verklaard door Sheikh al-Albaanie in Sah’ieh’ Aboe Daawoed (2047).

In de zin en betekenis van het afscheiden van bloed uit het lichaam is bloedtransfusie, want dit heeft net zoals de al-H’idjaamah invloed op de vastende.

Hiervan uitgaand is het niet toegestaan voor de vastende om bloed af te geven terwijl hij vastende is. behalve als er sprake is van noodzaak waarbij het noodzakelijk is dat er bloed afgegeven dient te worden. In dit geval is het toegestaan bloed af te geven, en deze dag wordt dan na de Ramadan ingehaald. Zie “Zittingen van de Ramadan” van Sheikh ‘Oethaymien (moge Allah hem genadig zijn) blz. 71. 

Het vasten van degene die getroffen wordt door een bloedneus is geldig, want dit is gebeurt zonder zijn wil en bedoeling. Zie Fataawa al-Ladjnah ad-Daa-iemah (Fataawa van het permanent comité): 10/264.

Het bloeden door middel van het trekken van een kies, of een bloed dat stroomt uit een wond, of bloedonderzoek, zijn allemaal niet verbrekend voor het vasten. Omdat dit niet zoals de al-H’idjaamah is en ook niet in de betekenis heeft van al-H’idjaamah (zoals bloedtransfusie), want dit heeft geen invloed op het vasten zelf. 

De zesde verbreker van het vasten: opzettelijk en bewust braken

Omdat de boodschapper van Allah (Allah’s vrede en zegen zij met hem) zei: “Degene die overrompeld wordt door braak hoeft niets in te halen, echter wanneer iemand bewust overgeeft geeft dient deze dag in te halen .” (Overgeleverd door at-Tirmidzie (720) en authentiek verklaard door Sheikh al-Albaanie in Sah’ieh’ at-Tirmidzie (577).

Ibn al-Moendzir zei: “De geleerden zijn het met elkaar unaniem over eens dat het vasten ongeldig wordt door opzettelijk te braken.” Einde citaat. Zie al-Moeghnie (4/368) 

Wie dus opzettelijk braakt door zijn vinger(s) in zijn mond te stoppen, of zijn buik te persen, of opzettelijk een vieze geur ruikt, of volhardt in het kijken wat hem doet overgeven dient deze dag in te halen. Zie “De zittingen van de maand Ramadan" van Sheikh  Ibn 'Oethaymien (moge Allah hem barmhartig wezen) blz. 71.

De zevende verbreker van het vasten: het menstrueren en postnatale bloeding (bloeding na de bevalling). Omdat de profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem) zei: “Is het niet dat wanneer de vrouw menstrueert zij niet bidt en vast?!”Overgeleverd door al-Boekhaarie (304).

Als een vrouw menstruatiebloed of postnatale bloedingen ziet, dan is haar vasten verbroken ook al is dit net voor het moment van de zonsondergang.

Wanneer een vrouw het vloeien van bloed voelt maar haar geslachtsdeel niet heeft verlaten en pas na zonsondergang dit gebeurt, is haar vasten geldig en telt die dag als vastendag mee.

Wanneer het vloeien van een menstruerende of de kraambloedende vrouw na de bevalling tijdens de nacht gestopt is, en zij de intentie heeft de volgende dag mee te vasten voor de Fadjr en nog niet de wassing heeft verricht, is haar vasten bij de meerderheid van de geleerden geldig. Zie Fet-h’ al-Baarie: 4/148.

Het is beter voor een menstruerende vrouw om te blijven in haar natuurlijke aard, en te aanvaarden wat Allah voor haar geschreven heeft, en dus geen medicijnen in te nemen om haar menstruatiebloed voor de periode van de Ramadan te stoppen. Zij dient te aanvaarden wat Allah van haar aanvaardt van het verbreken van het vasten in de Ramadan met als reden menstruatie en het daarna in te halen. Zo waren de moeders van de gelovigen en de vouwen van de Selef. Zie “Fataawa al-Ladjnah ad-Daa-iemah” (Fataawa van het permanente comité) 10/151.

Daarnaast is het medisch bevestigd dat er schade ontstaat door menstruatie tegen te houden waardoor de vrouwen geplaagd worden door onregelmatige menstruatie als gevolg van deze medicijnen. Wanneer een vrouw medicijnen neemt waardoor haar bloedingen stopt en zij rein wordt, en vast, is haar vasten geldig. 

Dit zijn de zeven zaken die het vasten ongeldig maken. Elke van deze zaak –met uitzondering van menstruatie en postnatale bloedingen– is niet verbrekend voor het vasten behalve als er  drie voorwaarden zich voordoen:

1. Dat een persoon weet en kennis heeft en niet onwetend is over een zaak die te maken heeft met vasten.

2. Het niet vergeten zijn. 

3. De vrije wil heeft en niet gedwongen te zijn.

Een uiteenzetting van deze zaken is als volgt:

Als een vastende iets van deze Moeftiraat (zaken die het vasten ongeldig maken) neemt uit onwetendheid dan is zijn vasten correct, hetzelfde geldt als hij niet op de hoogte is van de tijd of het islamitisch oordeel hierover. Een voorbeeld van iemand die niet op de hoogte is van de tijd is dat iemand opstaat aan het eind van de nacht en denkt dat het nog geen Fadjr is en eet en drinkt, echter blijkt dat het Fadjr gebed voorbij is: zijn vasten is correct omdat hij niet op de hoogte was van de tijd.

Het voorbeeld van degene die niet op de hoogte is van het oordeel: dat iemand al-H’idjaamah laat verrichten terwijl hij niet weet dat al-H’idjaamah het vasten verbreekt, dan wordt er tegen hem gezegd: je vasten is correct en het bewijs is Zijn Uitspraak: "..Onze Heer, bestraf ons niet als wij vergeten of als wij fouten maken." Soerat al-Baqarah (2) aayah 286.

Dit is een bewijs uit de Qor-aan. En in de Soennah komen wij het volgende bewijs tegen: de overlevering van Asmaa-e de dochter van Aboe Bakr (moge Allah tevreden met haar zijn)  die overgeleverd is door al-Boekhaarie in zijn Sah'ieh’: "Wij hebben het vasten verbroken op een bewolkte dag in de tijd van de profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem), waarna de zon zichtbaar werd en dus het vasten verbroken was gedurende de dag; zij waren hier echter niet van op de hoogte en dachten dat de zon was ondergegaan.” De profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem) heeft hen niet bevolen om de dag in te halen en als het inhalen verplicht was dan zou hij hen dit bevelen en als hij hen dit had bevolen dan zou het overgeleverd zijn aan ons. Als iemand het vasten verbreekt met de gedachte dat de zon is ondergegaan en de zon blijkt nog niet te zijn ondergegaan dan is men verplicht om het vasten voort te zetten totdat de zon ondergaat en het vasten zal dan correct zijn.

De tweede voorwaarde: dat men zich herinnert, en het tegenovergestelde van het zich herinneren is vergeetachtigheid. Als de vastende zich vergist en vervolgens eet of drinkt, dan is het vasten correct gezien de uitspraak van Allah (de Verhevene): “..Onze Heer, bestraf ons niet als wij vergeten of als wij fouten maken." Soerat al-Baqarah (2) aayah 286.

En de boodschapper van Allah (Allah’s vrede en zegen zij met hem) heeft gezegd in hetgeen overgeleverd is door Aboe Hoerayrah (moge Allah tevreden met hem zijn): "Wie vergeet en eet of drinkt terwijl hij aan het vasten is, laat hem zijn vasten voortzetten, hij heeft te eten of te drinken gekregen van Allah."

De derde voorwaarde: de wil, als de vastende niet uit vrije wil iets doet van deze Moeftiraat, dan is zijn vasten correct. Het vasten van degene die zijn mond spoelt met water en het per ongeluk doorslikt is dus ook geldig, doordat hij hier niet zelf voor koos - gebeurde het niet met de wil van de persoon.

Als de man zijn vrouw dwingt tot het hebben van gemeenschap en zij was niet in staat om hem te weren, dan is haar vasten correct, omdat zij dit niet wilde, en het bewijs daarop is Zijn Uitspraak over degene die gedwongen is ongeloof uit te spreken: “Wie aan Allah ongelovig is na geloofd te hebben, behalve wie gedwongen is terwijl zijn hart in het geloof tot rust gekomen was.” Soerat an-Nah’l (16) aayah 106.

Als een vastende tegen zijn zin in wordt gedwongen om zijn vasten te verbreken of iets doet dat zijn vasten kan verbreken zonder wil, dan treft hem niks en zijn vasten is correct. Want dwang is opgeheven voor de natie van Mohammed (Allah’s vrede en zegen zij met hem).

Ter informatie zullen wij een aantal zaken opsommen die niet verbrekend zijn voor het vasten (waar veel mensen onwetend over zijn):

Klysmabehandeling ***, oogdruppels, oordruppels, trekken van tanden en kiezen, en het helen van wonden. Dit zijn allemaal behandelingen die niet verbrekend zijn voor het vasten. Zie Madjmoo’al-Fataawa van Sheikh al-Islaam 25/233, 25/245.

Wat gaat er in de vrouwelijke geslachtsorgaan van zetpillen, of gebruik van lotion, of een speculum (een medisch instrument dat doorgaans wordt gebruikt om lichaamsholte of passage openingen te verbreden voor onderzoek.), of een vinger voor een medisch onderzoek (bijvoorbeeld bij zwangerschap).

Zo ook het inbrengen van medische instrumenten of spiraal in de baarmoeder.

Wat er gaat er in de plasbuis van een man of vrouw, van een katheter (fijn buisje) of een telescoop, of  medicijnen, of een oplossing om de blaas te wassen.

Vullingen van kiezen, of het trekken ervan, het reinigen van de tanden met de Siwaak of tandenborstel, mits met slikken vermijdt wat de keel bereikt.

Spoelen, gorgelen of het toepassen van plaatselijke behandeling van de mond door middel van een sprayachtige nevelmedicijn  wanneer men het slikken wat de keel bereikt uitdrukkelijk vermijdt.

Zuurstof en narcosegassen (verdoving) behoren ook niet tot de zaken die het vasten verbreken, zolang de zieke niet vloeibare vloeistoffen (oplossingen) gegeven wordt die voedzaam zijn. 

Zo ook wat het lichaam binnen gaat via absorptie door de huid, zoals zalf en crème plakpleister die op de huid aangebracht worden die genezende stoffen bevatten.

Het inbrengen van een katheter (fijn buis) voor de foto’s of het plaatsen van geneesmiddelen voor het hart of andere organen. 

Het inbrengen van een telescoop door de buikwand naar de darmen, of een operatie.

Monsters nemen uit de lever of andere organen die niet zijn vergezeld van het toedienen van vloeibare oplossingen.

Het inbrengen van alle medische instrumenten of materialen aan de hersenen of het ruggenmerg.

Al deze medische ingrepen zijn niet verbrekend voor het vasten.

En Allah weet het beste.

Bron: Sheikh Mohammed Saalih' al-Moenadjied.

* al-H’idjaamah is het verwijderen van bloed door middel van een kop (beker, hoorn, buis).

** Al-Mady: voorvocht, dit is een plakkerige witte dunne vloeistof die het geslachtsorgaan verlaat wanneer iemand lusten krijgt of met zijn vrouw intiem is. Deze vloeistof is onrein en het is degene bij wie het eruit vloeit verplicht de geslachtsdelen te wassen en opnieuw de Wodhoo-e te verrichten. Echter een algehele wassing is niet verplicht!

*** Een klysma is een darmreiniging of darmspoeling. Via een speciale zak met een slangetje eraan wordt er water (mogelijk met toevoegingen) via de anus in de dikke darm gebracht. Daardoor worden de aanwezige afvalstoffen en oude ontlasting losgeweekt van de darmwand.