Ons standpunt m.b.t. de meningsverschillen van de geleerden over een bepaalde zaak
Als er een kwestie is waarover meer dan een religieus Fatwa is, een Fatwa die de zaak toestaat en een Fatwa die de zaak verbiedt, en een derde Fatwa zit daar tussenin. Welk Fatwa dient de moslim te kiezen? En zeker als het gaat om zaken die zich recent hebben voorgedaan waarin analogie of Idjtihad (zelfstandige interpretatie na inspanning) mogelijk is en waarover geen tekst gekomen is zoals: de rente die de bank verstrekt, of hoe het genoemd wordt met bewoordingen als investeringen, of rendement op investeringen.
Hoe dient het standpunt te zijn t.o.v. degene die zegt dat dit een Fatwa van geleerde is en hij er verantwoordelijk voor is? Verder: hoe dient het standpunt te zijn t.o.v. die de goedkeuring van de geleerden volgt ? zij zeggen dat deze geleerden de mensen van kennis zijn en dit zijn hun Fatwa's en zij weten beter. Het kan zijn dat hun Fatwa's pal tegenover andere Fatwa's van andere geleerden staan in hetzelfde land of elders. Welke religieuze uitspraken dienen wij dan te volgen? En hoe kunnen we de juiste en de onjuiste Fatwa's van elkaar onderscheiden?! Wetende dat de meeste mensen niet voldoende kennis hebben om de geldigheid van deze uitgevaardigde Fatwa's van een bepaalde geleerde te analyseren en erover te oordelen, en tegelijkertijd tegengesproken wordt door andere geleerden.
Alle lof komt Allah toe.
Voor het geven van een antwoord op deze belangrijke vraag, is het belangrijk om de voorwaarden te verduidelijken van een "Moeftie' (de geleerde die een Fatwa uitvaardigt) zodat hij gerekend wordt tot de mensen van kennis waarvan de uitspraken een draagvlak hebben. Het zijn veel voorwaarden waaraan de Moeftie dient te voldoen, maar samengevat zijn het twee belangrijke voorwaarden. Dit zijn:
Ten eerste:
1. Grondige kennis over de islam: dit omdat de Moefti bericht over een Oordeel van Allah. Het is uitgesloten dat hij bericht over een Oordeel van Allah terwijl hij onwetende is over het oordeel.
2. Rechtvaardigheid en gerechtigheid: de Moeftie dient standvastig te zijn in zijn rechtschapenheid. Een vrome en rechtzinnige die alles wat de betrouwbaarheid aantast vermijdt. De geleerden zijn het unaniem erover eens dat de Fatwa van verworpene (Faasiq) niet aanvaardt wordt zoals dit genoemd is door de geleerde al-Khatib al-Baghdadi.
Wie van de geleerden voldoet aan deze twee criteria is een geleerde waarvan de uitspraken een religieus gewicht hebben. Maar wie niet voldoet aan deze voorwaarden behoort niet tot de mensen van kennis waarvan de woorden een religieus gewicht hebben. Uitspraken en religieuze verdicten van iemand die bekend staat om zijn onwetendheid of onbetrouwbaarheid wat betreft de religie hebben geen enkele meerwaarde. (Zie het boek "Oorzaken van onenigheid tussen de geleerden en onze standpunt hierin", blz. 23 van Sheikh al-"Oethaymeen)
Wat is het standpunt van de moslim aangaande de onderlinge meningsverschillen over een bepaalde Fatwa van geleerden die hierboven zijn beschreven?
Als de moslim genoeg religieuze kennis heeft om de opvattingen van geleerden met elkaar te vergelijken met bewijsvoeringen, en de mogelijkheid heeft te beslissen welke meer juist is, dan moet hij dat doen. Want Allah heeft ons bevolen om betwiste zaken te terug te verwijzen naar de Qor-aan en de Soennah. Allah (de Verhevene) zegt: "Als jullie over iets van mening verschillen, legt het dan voor aan Allah en de Boodschapper, indien jullie in Allah en de Laatste Dag geloven. Dat is beter en een betere afsluiting." (Soerat an-Nisaa-e (4) aayah 59)
De omstreden kwesties dient men terug te refereren naar het Boek van Allah en de Soennah van Boodschapper (Allah's vrede en zegen zij met hem). Hij dient dan wat voor hem duidelijk wordt als de meest aangenomen uitspraak met bewijsvoering dan dient hij dit te volgen. Het is verplicht om de bewijzen te volgen en de uitspraken van de geleerden kunnen hem helpen de bewijsvoering beter te begrijpen.
Maar als een moslim niet genoeg kennis heeft om te kunnen kiezen tussen de opvattingen van de geleerden, dan moet hij de geleerden wier kennis en geloof hij oprecht acht te vragen en vervolgens ernaar te handelen. Allah (de Verhevene) zegt: "Vraag het dan aan de bezitters van de kennis, indien jullie het niet weten." (Soerat an-Nah'l (16) aayah 43).
Als hun uitspraken verschillen, dan volgt hij de meest geleerde in zijn uitspraken. Dit is ook aan de orde als een persoon lijdt aan een bepaalde ziekte - moge Allah ons allen gezondheid schenken – hij zoekt naar de meeste bekwame en betrouwbare arts omdat deze het meest bekwaam is zijn ziekte te behandelen dan andere artsen. Zaken die te maken hebben met het geloof hebben meer prioriteit te hebben dan wereldse zaken.
Ten tweede:
Het is de moslim niet toegestaan alleen de uitspraken van de geleerden te nemen die meegaan met zijn verlangens ook al is dit haaks tegen het bewijs in. Verder dient de moslim niet te zoeken naar een Moeftie die makkelijk en soepel doet over Fatwa. In plaats hiervan dient hij voorzorgsmaatregelen te nemen voor zijn religie door de geleerden te vragen met de meeste kennis en de meeste vrees heeft voor Allah (de Verhevene). (Zie het boek "Meningsverschil tussen de geleerden' (Khilaaf bayna al-"Oelamaa-e) van ibn "Oethaymien blz. 26 en het boek "De ontmoeting met verscheidenheid' (Liqaa-e al-Moenawai') van Sheikh Saalih al-Fawzaan: blz. 25-26.)
Is het gepast- beste broeder- voor de wijze moslim alle voorzorgsmaatregelen te nemen voor zijn lichaam en de meeste bekwame artsen opzoekt hoe ver deze ook zijn, en veel geld hiervoor uit te geven, maar wat betreft de religie nalatig en laks te zijn?! Is het tevens gepast voor de wijze nuchtere moslim gepast om alleen maar te zoeken naar een Fatwa die samengaat met zijn verlangens al is deze Fatwa in tegenstrijd met de Waarheid?! Inderdaad, er zijn mensen – moge Allah ons hiervoor beschermen- die een geleerde vragen, en wanneer de Fatwa niet harmonieus is met hun verlangens vragen zij een andere geleerde, en zo verder totdat zij iemand vinden die hen een Fatwa geeft die zij graag wil horen en wat hun verlangens wensen!
Er is geen geleerde of hij heeft wel een aantal zaken waarin hij zijn inspanning heeft geleverd (Idjtihaad) maar heeft gefaald in de juistheid ervan. Hij is hierin verontschuldigd en heeft een beloning voor zijn inspanning zoals de profeet (Allah's vrede en zegen zij met hem) zei: "Als de rechter (of geleerde) hard streeft de waarheid te treffen en dit ook realiseert ontvangt een dubbele, maar als hij streeft en vervolgens een fout maakt dan ontvangt hij één beloning." (Overgeleverd door al-Boekhaarie (7352) en Moeslim (1716))
Wat je hebt genoemd in je vraag over de rente die de bank verstrekt: hierover is reeds een antwoord gegeven in de vragen met nummering: 181 en 12823.
We vragen Allah om ons leiden en ons te helpen met nuttige kennis en goede daden
En Allah weet het beste, en zegeningen en vrede zij met onze profeet Mohammed.
Bron: Sheikh Moh'ammed Saalih al-Moenadjid, vraagnummer: 22652.
