Zijn er moment waar het aanbevolen is om de waarheid niet te vertellen?
Zijn er moment waar het aanbevolen is om de waarheid niet te vertellen?
In de Naam van Allah de Barmhartige de Genadevolle
Als een moslim zich in een moeilijke situatie bevindt waarin het noodzakelijk is om iets te zeggen dat niet de waarheid is, zodat hij zichzelf of een onschuldige kan beschermen voor ernstige problemen, is er dan een manier voor hem om aan deze situatie te ontsnappen, zonder te liegen of in zonde te vervallen?
Ja, er is een wettige en toegestane manier om daaraan te ontsnappen, waar men in geval van noodzaak gebruik van kan maken, namelijk: dubbelzinnigheid of indirectheid in spraak. Imaam Al-Boekhaarie heeft een hoofdstuk in zijn Sah'ieh' getiteld: "Indirecte spraak is een veilige manier om een leugen te voorkomen." Sah'ieh' Al-Boekhaarie, Kietaab al-Adeb (Boek van Manieren), hoofdstuk 116.
Dubbelzinnigheid betekent het zeggen van iets, dat een soortgelijke betekenis heeft aan hetgeen de luisteraar zal begrijpen, maar tegelijkertijd heeft het ook een (meer afgelegen) betekenis, die eigenlijk bedoeld wordt en taalkundig ook correct is. De voorwaarde hiervoor (d.w.z. het gebruiken van deze manier van spraak) is dat een waarheid niet als valsheid wordt gepresenteerd en vice versa. Nu zullen er een aantal voorbeelden gegeven worden van dergelijke uitspraken, gebruikt door de selef en vroegere A-Immah, allen verzameld door Al-Imaam Ibn Al-Qayyim in zijn boek "Ighaathat al-Lahfaan":
Het is overgeleverd over H'ammaad (moge Allah tevreden met hem zijn) dat, wanneer er iemand aankwam met wie hij niet wenste te zitten, zogenaamd in pijn uitriep: Mijn kies, mijn kies! De persoon met wie hij niet wenste te zitten, liet hem dan met rust.
Imaam Soefyaan at-Thawrie werd gebracht naar de khaliefah al-Mahdi die hem mocht, maar toen hij wilde weggaan zei de khaliefah dat hij moest blijven. At-Thawrie zwoer dat hij terug zou komen. Hij ging toen weg en liet zijn schoenen bij de deur achter. Na een tijdje kwam hij terug, nam zijn schoenen en ging weg. De khaliefah vroeg naar hem en er werd verteld dat hij gezworen had terug te komen, dus was hij gekomen en had zijn schoenen opgehaald.
Imaam Ah'mad was in zijn huis en enkele studenten van hem, inclusief Al-Mirwadzie, waren bij hem. Iemand kwam langs en vroeg van buitenshuis naar Al-Mirwadzie. Imaam Ah'mad wilde echter niet dat hij naar buiten zou gaan, dus zei hij: "Al-Mirwadzie is hier niet, wat zou hij hier moeten doen?, terwijl hij zijn vinger in de palm van de andere hand plaatste en de persoon die buiten was kon niet zien wat hij aan het doen was. (Met andere woorden, hij was dus niet op de plaats die hij aanwees, d.w.z. in zijn handpalm).
Hierbij nog enkele andere voorbeelden van dubbelzinnigheid of indirectheid in spraak:
Als iemand jou vraagt of je die-en-die hebt gezien en je bent bang dat als je de vragensteller over hem vertelt, dat dit die persoon zal schaden. In dit geval kan je zeggen "ma ra-aytoehoe", wat betekent dat je zijn long niet hebt geknipt, omdat dit de correcte vertaling is in het Arabisch. [ "Ma ra-aytoehoe" betekent in het Arabisch doorgaans "Ik heb hem niet gezien", maar het kan ook betekenen: "Ik heb zijn long niet gesneden of geknipt."] Of men kan ontkennen hem gezien te hebben, in het hart verwijzend naar een specifieke tijd en plaats waarop jij hem niet gezien hebt. Als iemand jou vraagt om een eed af te leggen, dat je niet zal spreken met die-en-die, dan kan je zeggen "Wallaahi len oekalliemahoe", wat betekent dat je hem niet zal verwonden, omdat "kalam" ook "wond" betekent in het Arabisch [zowel in schrift als spraak]. Soortgelijk, als een persoon wordt gedwongen woorden van koefr uit te spreken, en om Allah te ontkennen, dan is het toegestaan voor hem om te zeggen "Kafartoe bi l-laahiy", bedoelend: "Ik verwerp de playboy" [wat hetzelfde klinkt als de zin met de betekenis "ik ontken Allah" alleen wordt er een letter y toegevoegd]. Ighaathat al-Lahfaan door Ibn Al-Qayyim, 1/381 ff., 2/106-107. Zie ook de sectie over dubbelzinnigheid (ma'aaried) in Al-Adaab as-Shar'iyyah door Ibn Moeflih, 1/14.
Echter, men dient ervoor te hoeden dat het gebruik van dergelijke uitspraken alleen voorbehouden is voor situaties gekenmerkt door moeilijkheid, want:
Veel gebruik maken hiervan leidt tot liegen;
Men kan goede vrienden verliezen, doordat zij altijd twijfelen over hetgeen bedoeld wordt.
Als de persoon tegen wie die uitspraak is gedaan erachter komt dat de realiteit anders was dan hetgeen er werd verteld, en hij wist niet dat de persoon verwikkeld was in dubbelzinnigheid, dan zal hij de desbetreffende persoon als een leugenaar beschouwen.
Dit gaat in tegen het principe van het beschermen van de eigen eer, door mensen geen aanleiding te geven voor het laten twijfelen over de integriteit...
De persoon die dergelijke technieken vaak gebruikt kan trots worden op zijn vermogen om voordeel te trekken uit mensen.
Allah is de beste Beschermer en Hij is de meest Barmhartige van allen. Moge Allah onze profeet Moh'ammed en zijn familie en metgezellen zegenen.
Het team van al-Islaam.Com
