Bibliotheek

De profeet Mohammed (Allah’s vrede en zegen zij met hem) informeerde ons in een bekende overlevering, gebruikelijk geciteerd met betrekking tot halal en haram, over het belang van het hart. Hij (vrede zij met hem) zei:"In het lichaam bevindt zich een klomp vlees, als deze oprecht is, is het hele lichaam oprecht en als deze bedorven wordt, wordt het hele lichaam bedorven. Waarlijk, het is het hart. (de volledige hadith: Boechaarie, deel 1, boek 2, nummer 49: Van An-Noe’man Ibn Bashir: Ik hoorde Allah’s boodschapper(vrede zij met hem) zeggen: Wat wettig is, is duidelijk en wat onwettig is, is duidelijk, maar daartussen zijn twijfelachtige zaken waar veel mensen niets van af weten. Degene die zichzelf beschermt voor de twijfelachtige zaken, beschermt zijn geloof en eer, maar degene die zichzelf overgeeft is als de herder die (zijn schapen) rond een beschermd gebied laat grazen en (het risico loopt) dat zij daarin gaan grazen. (O mensen!) Weest op uw hoede! Waarlijk elke koning heeft zijn beschermde gebied. En waarlijk het beschermde gebied van Allah (Geprezen en Verheven is Hij) zijn Zijn verboden. Waarlijk in het lichaam is een stuk vlees en als het gezond is dan is het hele lichaam gezond en als het verdorven is, dan is het hele lichaam verdorven. Waarlijk, het is het hart.

Dit zei hij (vrede zij met hem) nadat hij verklaard had dat de zaken die halal zijn duidelijk zijn en de zaken die haram zijn duidelijk zijn en tussen deze twee bevinden zich onduidelijke zaken, die niet bekend zijn bij de meeste mensen. Hoe dan ook, datgene wat een mens beschermt tegen hetgeen verboden (haram) is en hem verzekert dat hij handelt in het toegestane (halal), is kennis. Maar behalve kennis is het de toestand van het hart. Als het hart oprecht is, dan maakt het gebruik van deze kennis en het vermijdt wat verboden is. Als het hart bedorven is, dan heeft de kennis geen enkel voordeel en het zal zich toegeven aan verboden zaken.

De profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem)vertelde, tijdens zijn laatste bedevaartgang, zijn metgezellen en de moslimgemeenschap (die zal volgen), dat er geen extra begunstiging is over de Arabier boven de non-Arabier; noch is er extra begunstiging over de blanken boven de zwarten, maar de besten bij Allah, zijn zij die Hem vrezen. Zij die taqwa bezitten. Na hiervan getuigenis te hebben afgelegd, zij hij (Allah’s vrede en zegen zij met hem): "Taqwa bevindt zich in het hart."

In deze en andere soortgelijke verklaringen, zien we dat de nadruk wordt gelegd op het hart; het hart is een deel van het lichaam, die Allah (Geprezen en Verheven is Hij) heeft begunstigd boven alle andere lichaamsdelen. Het is de plaats waar het geloof (imaan) zich bevindt. Indien zich in het lichaam een ander lichaamsdeel bevond dat nader tot Allah (Geprezen en Verheven is Hij) was, dan zou taqwa daar geplaatst zijn omdat geloof (imaan) het waardevolst is dat een mens kan bezitten. Het is tenslotte de vastberadenheid van degenen die geloven in Allah (Geprezen en Verheven is Hij); degenen die de boodschap hebben geaccepteerd en het Paradijs verkozen boven de Hel. Dit vormt het onderscheid tussen zij die geloven en zij die niet geloven.

De waarde van het geloof bedraagt meer dan alle dingen in deze wereld. Dit verklaart waarom de profeet Mohammed (Allah’s vrede en zegen zij met hem) zei dat voor Allah iemand helpen naar de Islam meer waard is dan alles wat zich in deze wereld bevindt.

Het hart is de plaats waarin de juistheid van de daden worden beoordeeld. De profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem)zei: daden worden naar intentie beoordeeld." De plaats van de intentie bevindt zich niet op de lippen maar in het hart. (De volledige hadith: boechaarie, deel 1, boek 2, nummer 51: ‘Oemar Ibn Al-Khattab vertelde: Allah’s boodschapper heeft gezegd: De waarde van de daden hangen af van de intentie en elk persoon zal beloond worden naar zijn intentie. Wie voor Allah (Geprezen en Verheven is Hij) en zijn boodschapper emigreert, deze emigratie zal voor Allah en zijn Boodschapper zijn. En wie ook maar voor wereldse zaken of voor een vrouw (om haar te huwen)emigreert, zijn emigratie zal voor datgene zijn waarvoor hij emigreerde.

Onze daden (die we uiterlijk verrichten) worden uiteindelijk beoordeeld door de toestand van onze harten. Slechte daden zijn slecht, maar de goede daden hebben betrekking op datgene wat wij waarnemen als oprechtheid. (m.a.w.: Goede daden kunnen ook als slecht gezien worden indien deze niet met de juiste intentie zijn verricht). Allah (Geprezen en Verheven is Hij) zal de harten onderzoeken om vast te stellen of deze daden in oprechtheid zijn verricht.

De profeet Mohammed (Allah’s vrede en zegen zij met hem) informeerde ons dat de eerste 3 mensen die in de Hel zullen worden geworpen, mensen zullen zijn die daden verrichtten die wij als waarachtige daden beschouwen. Het zijn de geleerde die kennis onderwees; de rijke man die van zijn rijkdom gaf en de martelaar die met zijn leven streed op het pad van Allah (Geprezen en Verheven is Hij). De profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem) vertelde in een betrouwbare overlevering, dat  dezen zullen behoren tot de eerste groepen van mensen die zullen worden geworpen in de hel, omdat de geleerde, wanneer hij kennis die hij van Allah (Geprezen en Verheven is Hij) heeft gekregen onderwees, dit niet deed voor de zaak van God. Hij onderwees de mensen slechts zodat zij hem zouden prijzen en zeggen:"Wat is dat een goede geleerde en wat heeft hij toch veel kennis". Allah (Geprezen en Verheven is Hij) zal tegen hem zeggen: "Je hebt jou roem ontvangen, die je in de wereld zocht. Maar er zal niets meer voor jou in het volgende leven zijn." Dan zal hij met zijn gezicht de hel in worden gesleurd.

Ook de rijke man, de mensenvriend, die erg gul was. Hij gaf van zijn rijkdom en mensen prezen hem om zijn vrijgevigheid, maar Allah (Geprezen en Verheven is Hij) zal zeggen: "Je deed dit zodat de mensen je zouden prijzen en je werd inderdaad geprezen. Er was geen sprake van oprechtheid, het was niet voor Allah’s zaak bedoeld. Je deed dit zolang de mensen dit waardeerden. Maar als mensen jou geen aandacht schonken, was je niet vrijgevig meer.

Jou vrijgevigheid was voorwaardelijk, het was niet voor de zaak van Allah". Dan zal de man op zijn gezicht de hel in worden gesleurd. En dan de martelaar, degene van wie wij zouden veronderstellen dat hij voor  Allah is gestorven. Wij zouden denken dat zijn plaats in het Paradijs vastligt, Maar Allah (Geprezen en Verheven is Hij) zal zeggen: je vocht zodat de mensen zouden zeggen, wat is hij een dappere man! Wat is hij sterk en moedig! De mensen zeiden dit; zij prezen hem, maar hij deed dit niet voor de zaak Gods, dus zal hij op zijn gezicht de hel in worden gesleurd. Dit alles vertelt ons tenslotte, dat zelfs de grootste daden geen waarde hebben als het hart ziek is, als het hart m.a.w corrupt is. Dus moet de toestand van het hart, in onze gedachten veel aandacht krijgen. We moeten veel tijd benutten om onze harten te observeren en bewust te worden van de toestand van ons hart. Toen De profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem) Aboe Bakr As-Siddiq beschreef, vergeleek hij zijn status met de rest. Hij (Allah’s vrede en zegen zij met hem) zei: "Hij (Aboe bakr) overtreft jullie niet omdat hij meer gebeden verricht of meer vast, want er bevinden zich onder jullie mensen die meer gebeden verrichten en meer vasten. Maar het komt door iets wat zich diep in zijn hart heeft gevestigd... Imaan (geloof) in zijn hart. Dit was de plaats waar zijn overmacht in lag (Hiermee overtrof hij de rest).

Er is dus geen ander vermogen in het menselijk lichaam en in het bestaan waar een gelovige zich meer om moet bekommeren. We moeten er zeker van zijn dat dit vermogen functioneert naar Allah’s wens. We behoren hier zeer ongerust over te zijn. De profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem) maakte hiervoor vaak doe’a : “Ik zoek toevlucht tot U, O Allah, tegen kennis dat geen baat heeft en een hart dat niet vreest."(Allaahoemma iennie a’oedhzoe bieka mien ‘ielmien la yanfa’ wa mien qalbien laa yach-sja’).

De profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem) had een zeer zacht hart. Hij behandelde mensen vriendelijk. Zijn vrouwen vertelden dat zij zich geen voorval konden herinneren waarin hij ze sloeg of uitschold. Hij (Allah’s vrede en zegen zij met hem) stond bekend om zijn vriendelijkheid. Allah (Geprezen en Verheven is Hij) bevestigt dat deze eigenschap essentieel is. Allah (Geprezen en Verheven is Hij) zegt in de Qor-aan in Soerat Aali-‘Imraan, aayah 159: “Door de barmhartigheid van God bent gij (de profeet) zachtmoedig jegens hen (gelovigen); Als je ruw en hardvochtig was geweest zouden zij zich zeker uit uw omgeving hebben verwijderd.

Dit behoorde tot de eigenschappen van de profeten (vrede zij met hen allen) en dit is het karakter, dat iedereen die anderen naar Allah (Geprezen en Verheven is Hij) tracht te helpen behoort te bezitten. Net zoals het van belang was voor de profeten (vrede zij met hen allen), zo is het ook belangrijk voor ons. Het is essentieel voor degenen die kennis vergaren, voor ouders, met betrekking tot hen kinderen, kortom; het is voor iedereen van belang. Zachtheid van het hart is iets waar we nooit ‘te veel’ tijd aan kunnen besteden.

Wat kinderen betreft: Al-Aqra’ Ibn H’aabis was op bezoek bij de profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem). De profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem) tilde één van zijn kinderen op en legde deze op zijn schoot. Hij (Allah’s vrede en zegen zij met hem) kuste het kind uit vriendelijkheid en zachtheid jegens het kind. Al-Aqra’ zei: "Ik heb 10 andere kinderen en ik heb nog nooit één van hen gekust." Dit was een punt van trots en mannelijkheid; dat iemand niet zachtaardig, maar hardnekkig is. De profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem) zei hem toen:"Kan ik het helpen dat Allah (Geprezen en Verheven is Hij) genade uit jouw hart heeft verwijderd?" En hij voegde hier aan toe: "En hij die niet genadig is zal geen genade ontvangen".

Het is daarom belangrijk dat ouders genade tonen jegens hen kinderen. Als we naar een huis kijken waar een vader aardig en genadig is jegens zijn kinderen, dan zien we een huis gevuld met vreugde en geluk. Genade is iets waarmee we niet zonder kunnen leven. Voor degenen die kennis vergaren geldt: indien er met die kennis geen zacht hart aanwezig is, dan kunnen we de schoonheid van die kennis niet proeven. Al-H’assan Al-Basri heeft gezegd: "Als een man kennis vergaart, zal dit in zijn gezicht, handen en tong verschijnen en in zijn nederigheid voor Allah (Geprezen en Verheven is Hij)."

Niets maakt kennis en da’wa corrupt dan de hardheid van het hart. Indien het hart verhard is zal de kennis niet van nut zijn, noch zal de persoon met een verhard hart anderen met zijn kennis kunnen baten. Zachtheid van het hart is de karakteristiek van de ware moslims. Als deze ontbreekt, dan zal het leven gevuld zijn met ellende en ongemak. Dit is de belofte van Allah (Geprezen en Verheven is Hij). Degenen die gebrek hebben aan een zacht hart zullen een smartelijk leven leiden. Zoals Allah (Geprezen en Verheven is Hij) in Soerat Az-Zoemar aayah 22, zegt: "Wee dan degenen, wier hart verhard is bij de gedachtenis aan God! Waarlijk, zij verkeren klaarblijkelijk in dwaling."

Zij bevinden zich in een klaarblijkelijke dwaalspoor. Wee degenen wiens harten de Qor-aan horen en die niet angstig en nederig worden als resultaat hiervan!

Wee degenen wiens ogen herinnerd worden aan de Woorden van Allah (Geprezen en Verheven is Hij), maar niet huilen uit vrees voor Hem! 

Wee degenen die herinnerd worden aan de Waarschuwingen van Allah (Geprezen en Verheven is Hij) en zichzelf niet nederig tonen aan Zijn Woorden!

Het is een vloek om een verhard hart te bezitten en een zegen om een zacht hart te bezitten. Degenen met een verhard hart lijden in dit leven, ook al bezitten zij al het materiele van dit leven. Wat een gelukkig leven schijnt te zijn is leeg; het is gevuld met eenzaamheid. Zij kunnen geen rust in hen gedachtes of in hun hart ondervinden omdat hen harten verhard zijn naar Allah... om in Allah (Geprezen en Verheven is Hij) te geloven, in nederigheid voor Allah. Dit is waarom Allah (Geprezen en Verheven is Hij) zegt: "Wie zich ook maar van Mijn gedachtenis afwendt zal een verdorven leven leiden."(Soerat Taa-Ha aayah 124:"….Doch degene die zich van Mijn gedachtenis zal afwenden, zal in benarde omstandigheden leven en op de Dag der Opstanding zullen Wij hem blind doen opstaan."

"Alleen door Allah swt te gedenken zal het hart rust vinden." (Soerat Ar-Ra’d aayah 28:”...Degenen die geloven, en wier hart rust vindt in de gedachtenis aan God. Ziet toe! In het gedenken van God kunnen de harten rust vinden.

Het meest heilzaam in dit leven is een zacht hart. We moeten streven om dit te verkrijgen, want anders zal alles zonder bedoeling en nutteloos zijn. Hoe kunnen wij dit bereiken?

Het is geen geheim. Het is niet iets wat maar weinigen weten, overgeleverd in speciale hoorzittingen of bijeenkomsten. Zoals de profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem) zei: "Ik heb jullie op een duidelijke (zuivere) weg gelaten, wiens dag als nacht is. Een ieder die hiervan afwijkt is vernietigd."

De manier waarop de profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem) leefde maakt duidelijk hoe wij een zacht hart kunnen verkrijgen. In het volgende deel insha Allah meer over de methoden die we kunnen gebruiken om ons geloof te versterken en onze harten te verzachten.

Assalaamoe alaikoem wa rahmatoellah