Bibliotheek

Islamfobie!! Gevaaaar………

Islam & beeldvorming is een stukje dat je zeker moet lezen. Het geeft je een duidelijk inzicht over de negatieve houding jegens een geloof dat meer aanhangers kent dan welk geloof dan ook op de wereld. Een aanhang van meer dan 1,5 miljard heeft de islam! Is hij gevreesd door zijn aantal? Door de leerstellingen van het geloof zelf? Door de aanhang zelf? 

Inleiding

Hoewel de ongeveer 700.000 moslims die Nederland telt, de grootste religieuze minderheid vormen, en de moslims internationaal gezien vaker in de media komen, is de islam het beste te omschrijven als de “grote onbekende”.

Groot omdat het één van de grootste wereldgodsdiensten is die op alle continenten voorkomt en zeker 1,2 miljard aanhangers heeft. Ongeveer 800 miljoen van hen leven in 56 onafhankelijke, islamitische landen die zich over Azië, Europa en Afrika uitstrekken. De overgebleven 400 miljoen moslims, ongeveer een derde van de totale islamitische natie, leven in landen waarin niet-moslims de meerderheid vormen. (A. Khurshid,”Islam and the West: Confrontation or coorporation”, The Muslim World, vol. LXXXV, nr. 1-2, January- April 1995,63.)  Van de 1,2 miljard moslims is 240 miljoen van Arabische oorsprong.

Onbekend omdat de kennis van de meeste Nederlanders in het bijzonder en Westerlingen in het algemeen omtrent islam beperkt is tot een klein aantal onsamenhangende uitspraken. Vele van deze uitspraken zijn voortgekomen uit de eeuwenlange anti-islam houding van de vroegere christelijke kringen en groeperingen en hebben de vorm aangenomen van vooroordelen, waarvan sommige zo diepgeworteld zijn dat ze voor waarheid doorgaan.

Willen we ons openstellen voor de islam, voor de waarheden die in deze goddelijke openbaringsreligie besloten liggen, en de betekenisvolle rol die zij in de geschiedenis voor de mensheid gespeeld heeft, dan moeten wij bereid zijn oude aannames ter discussie te laten stellen en vooroordelen los te laten en omver te werpen. Vele aannames zullen worden aangevochten en stereotypen met frisse blik worden bezien, bijvoorbeeld (Bart Top,” Als de berg niet naar Muhammed komt…, beeldvorming en achtergronden van moslims in Nederland”, Utrecht, 1989,3.)

[A.Khurshid: islam and te West: cooperation or confrontation…]

eenzijdige informatie:islamitische vrouwen worden slecht behandeld en worden onderdrukt;

vijandsbeeld: de islam is gewelddadig en intolerant;

populaire misvatting: moslims hebben de islam verspreid met het zwaard in de rechterhand de koran in de linkerhand;

angstbeeld: moslims rukken op en gaan Nederland overnemen;

onbegrip: moslims voeden hun kinderen met geweld op;

omdraaiing: de islam isoleert de moslims van de overige Nederlanders;

generalisatie: alle moslims zijn fanatiek; ze bestormen christelijke kerken, hindoetempels, ambassades, vechten zinloze oorlogen uit, verbranden boeken, zetten executiepelotons op vliegtuigen.....;

simplisme: omdat ze de Koran letterlijk volgen, zijn ze niet in staat en ook niet bereid tot veranderingen en integratie.

Udo Schaefer stelt dat er geen religie te vinden is die "in het Westen vanaf het begin zo verafschuwd, zo belasterd, zo verkeerd begrepen en tot in onze tijd zo misvormd en verwrongen werd voorgesteld als de zusterreligie van het christendom: de islam." (Rene Derkse,” Islam: de onbegrepen relegie”, Den Haag, 1988,)

Verder schrijft hij: "het beeld  dat de Europeaan van de islam heeft, is vertroebeld door eeuwenoude vooroordelen en misverstanden, ten dele ook door kwaadwillige, belasterde voorstellingen die confessionele kringen gaven van deze met afschuw, vrees en haat beschouwde zusterreligie van het christendom en jodendom." ((Ibid.,10.) Ibid is de afkorting van het latijnse woord Ibidum, wat zelfde als voorgaande betekent.)

Belangrijk bij het loslaten en verwerpen van deze vooroordelen en stereotypen is te zien hoe en waarom ze ontstaan zijn, welke de oorzaken zijn geweest van deze anti-islam houding, wat de mogelijke gevolgen van deze diepgewortelde stemming en de fictieve beeldvorming en wat de mogelijk realiseerbare oplossingsstrategieën zijn om de heersende mythen, vooroordelen en misverstanden ten aanzien van de islam te overwinnen en te veranderen in erkenning, oordeel en begrip die gebaseerd zijn op neutraliteit, objectiviteit en rechtvaardigheid.

In dit stukje zal worden ingegaan op de geschiedenis van de Westerse beeldvorming over de islam. Maar voordat er hieraan een begin wordt gemaakt, zal er eerst kort en bondig worden ingegaan op het eerste historische contactpunt tussen de islam en Europa. Daarna zal een nauwkeurig beeld gegeven worden van de redenen en oorzaken van de ontstane vooroordelen en misverstanden. Vervolgens zullen de obstakels en de gevolgen hiervan besroken worden.

Het eerste initiatief tot nadering

Bij de eerste ontmoeting tussen de islam en Europa zou beter gedetailleerd en gespecificeerd kunnen worden weergegeven door een indeling te maken in ontmoeting tussen de islam en Europa aan de andere kant. We beginnen met het laatste door een historische terugblik te werpen op de eerste aanraking tussen de islam en Europa in de geschiedenis.

De islam is niet nieuw voor het Westen noch is het Westen een onbekende voor de islam. Het eerste veel betekenende contact vond namelijk niet plaats, zoals misschien velen zullen denken in de context van de kruistochten of van welke conflicten en botsingen van economische aard dan ook, maar door het initiatief dat de profeet Muhammed vrede zij met hem genomen heeft in de vorm van brieven die hij via zijn boodschappers aan het einde van zijn leven gezonden heeft. De brief aan Heraclius (610-641 AD), de heerser over het Oost- Romeinse rijk, werd op 11 mei 628 (1ste Muharram 7 AH) gezonden. (A. Khurshid,” Islam and the west: confrontation or cooperation”. The Muslim World, vol. LXXXV, nr. 1-2, January-April 1995, 63.)

Daarin deelde hij hem de boodschap van de islam mee in het belang van alle mensen. Heraclius gaf een vriendelijk antwoord. (Voor teksten van de brieven zie: M.Hamidullah, “Siyasi Walheqajet”, Majlis Taraqqi Adab, Lahore, 1960,51-53. Zie ook: Muhammed Housayn Haykel,” The life of Muhammed”, vertaald door Ismail Raji al-Faruqi, North Amirican Trust Pub-lications, 1976, 364-365 en 374-375.) Zo zie je hoe de relatie tussen de islam en Europa op een moreel en ideologisch vlak zijn begonnen.

Wat de islam en Nederland betreft, dagtekenen, historisch gezien, de betrekkingen van reeds voor kruistochten. Veel vrome pelgrims uit de Nederlanden ondernamen reeds vroeger pelgrimstochten naar Jeruzalem om de heilige plaatsen te bezoeken. Jeruzalem was toen nog in islamitische handen. Daarnaast kwam nog bij dat ook Noord-Nederlanders opgeroepen werden om deel te nemen aan de kruistochten. Friezen, Hollanders, graven van Holland en ook Vlamingen zijn ter kruisvaart getrokken. Daarbij valt bijvoorbeeld te denken aan de graaf Willem de Eerste.

Maar veel en veel belangrijker dan de verhalen van oorlog en bloedvergieten zijn de bewijzen van vreedzame coëxistentie en verstandhouding tussen moslims en christenen. Juist in de tijd van de kruistochten was de islamitische civilisatie nog in haar bloei. Op den duur hebben de kruisvaarders, na hun aanvankelijke verachting van de ongelovige Saracenen, veel van hun materiële, culturele en geestelijke beschavingsvormen ontleend en overgenomen. Zo hebben de kruistochten vele culturele gevolgen gehad voor Europa in het algemeen en voor Nederland in het bijzonder. (G.F. Pijper,” Nederland en de Islam”, Leiden, 1955, 7-8.)

Visies op het verleden beïnvloeden het heden

De heersende anti-islam houding vloeit voort uit een aantal redenen en motieven die als volgt beschreven kunnen worden: historisch- religieuze motieven, complexiteit en ingewikkeldheid van de christelijke dogma's en doctrines, de kloof tussen godsdienst en wetenschap, de rol die het onderwijs en de media gespeeld hebben en nog steeds spelen. Deze motieven laten we een voor een de revue passeren.

Historisch – religieuze motieven

Het negatieve islambeeld blijkt hoofdzakelijk veroorzaakt te worden door de vijandige houding die de christelijke godgeleerden en kerkleiders ten aanzien van de islam hebben ingenomen. Deze blijkt nog steeds voetsporen te hebben achtergelaten. De vier belangrijkste punten waarop het Middeleeuwen beeld van de islam van de huidige, onpartijdige, wetenschappelijke benadering verschilt, zijn: (W.Motgomery Watt,” Voorbij Poitiers: Arabische invloeden op middeleeuws Europa”, (vertaling, Amsterdam, 1992, 90-94.)

1-de islam als een leugen en een opzettelijke verdraaiing van de waarheid.

Dit standpunt komt voort uit de beschouwing dat de bijbel de pure onvervalste, zuivere uitdrukking van de goddelijke waarheid is. Uit dit oogpunt verkondigen sommige hedendaagse kerkleiders dat de islam evenals het communisme "een christelijke ketterij" is. H.M. Balyuzi schrijft: “Deze ontoereikendheid onder Westerse schrijvers kan teruggebracht worden tot een fundamenteel gebrek aan waardering voor volle aanspraken van de profeet. Hoe sterk ook onder de indruk van zijn successen. Karakter en zelfs leerstellingen, hun oordeel over Muhammed zelf en hun evaluatie van zijn geloof kan niet anders verdacht zijn wanneer het altijd hun fundamentele overtuiging is geweest dat hij een bedrieger was." (Rene Derkse,” Islam: de onbegrepen religie”, Den Haag, 1988.)

De islam ontkende (en ontkent nog steeds) de sterk in het christendom gekoesterde gedachte dat uitsluitende Jezus Christus de waarheid had gebracht. Ook het dogma van de eniggeboren zoon en bovendien dat van de triniteit, de loskoop- offer de kruisiging van Christus, de bemiddeling van de kerk of van Christus en het kloosterleven werden (en worden) door de islam zeer sterk afgewezen en bekritiseerd. Wie zoiets beweerde, moest zich in de ogen van de christelijke dogmatici en godgeleerden natuurlijk wel vergissen. "Daarom was de islam vanaf het begin een schandelijk bedrog, een boosaardig dwaalleer", zo concludeert Udo Schaefer. (Rene Derkse,” Islam: de onbegrepen religie”, Den Haag, 1988.)

Deze uitspraak was te verklaren uit het feit dat de christelijke wereld zich geplaatst zag tegenover een religie die historisch gezien in staat was nu eens de scheefgroei en de dwalingen binnen het christendom ter discussie te stellen en zelfs te bekritiseren: “Mensen van het Boek! Gaat niet te ver in jullie godsdienst en zegt over God alleen de waarheid. De Massieh Isa, de zoon van Mariam, is Gods gezant en Zijn woord dat Hij richtte tot Mariam en een geest bij Hem vandaan. Gelooft dan in God en zijn gezanten en zegt niet:"Drie". Houdt daarmee op, het is beter voor jullie. Immers, God is een God. Geprezen zij hij! Dat Hij een kind zou hebben!" [soerat 4:171] 

Verder zegt de Koran: "En toen God zei:"O Isa, zoon van Mariam, heb jij tot de mensen gezegd:"Neemt mij en mijn moeder tot goden naast God! Hij zei:"U zei geprezen! Het past mij niet iets te zeggen waartoe ik geen recht heb. Als ik het gezegd zou hebben dan zou U het geweten hebben. U weet wat in mijn binnenste is, maar ik weet niet wat in Uw binnenste is. U bent de kenner der verborgenheden". [Koran 5:117]

"En Wij legden mededogen en barmhartigheid in de harten van hen (christenen) die hem(Jezus) volgden en ook monnikschap dat zij uitgevonden hebben. Wij hadden het hun niet voorgeschreven, maar het kwam voor uit hun streven naar Gods welbehagen. Echter zij leefden het niet op de juiste manier na". [Koran 57: 27] 

"Jullie die geloven! Veel van de schriftgeleerden en de monniken verteren de bezittingen der mensen door bedrog en versperren Gods weg." [Koran 9:34]

“En wegens hun ongeloof, hun geweldige kwaadsprekerij over Mariam, hun zeggen:" We hebben de Massieh, Isa de zoon van Mariam, Gods gezant gedood." Zij hebben hem niet gedood en zij hebben niet gekruisigd, maar het werd hun gesuggereerd. Zij die het daarover oneens zijn, verkeren erover in twijfel. Zij hebben er, behalve het afgaan op vermoedens, geen kennis van; zij hebben hem vast en zeker niet gedood. Echter, God heeft hem tot Zich omhoog gebracht. God is machtig en wijs." [Koran 4: 156-158]

Geen wonder dat de christelijke geestelijkheid zich bedreigd voelde door deze rechtzettingen en correcties. Muhammed moest wel verketterd worden, omdat acceptatie van hem als een ware profeet met een ware boodschap en openbaring zondermeer gezichtsverlies, het verlies van hun gezag en macht betekend hebben, een erkenning van het feit dat ze dwaalwegen opgegaan waren. "Maar telkens als er een gezant tot jullie (mensen van het Boek) komt met iets wat jullie niet zint, zijn jullie dan niet hoogmoedig? Dan betichten jullie sommigen van leugens en anderen doden jullie". [Koran 4:87] 

2- De islam als een godsdienst van geweld en intolerantie.

Vele Europeanen, hoewel zij zondermeer toegeven dat hun kennis over de islam zeer beperkt is, weten een ding vrijwel zeker: de islam is een gewelddadige en intolerante godsdienst door haar extremistische en fanatieke belijders door het zwaard is verspreid. Montegomery Watt merkt terecht het volgende op:"Het is een merkwaardig idee dat christenen die deelnamen aan de kruistochten hun eigen godsdienst als een godsdienst van vrede (die zich door overtuigingskracht verspreidt) beschouwden en die van hun tegenstanders als een godsdienst van geweld." (W.Montgomery Watt,” Voorbij Poitiers: Arabische invloeden op middeleeuws Europa”, (vertaling), Amsterdam, 1992, 92.)

Een soortgelijke uitspraak deelt ook Udo Schaefer mee:"Het is onbegrijpelijk dat uitgerekend de christenheid, die sinds Augustinus het begrip van de "rechtvaardige oorlog" kent en ook dat van de "heilige oorlog" heeft ontwikkeld, waarbij zelfs de aanval was toegestaan, die kruistochten voerde en nog in de 20ste eeuw wapens zegende en God smeekte om hulp gij hun oorlogen, juist op de houding van Muhammed in deze zaak bijzonder hardnekkige kritiek heeft uitgeoefend." (Rene Derkse ,” Islam: de onbegrepen religie”, Den Haag, 1988.)

Het Europese beeld van de verspreiding en verkondiging van de islam staat ver af van de werkelijkheid.( W. Montgomery Watt,” Voorbij Poitiers: Arabische invloeden op middeleeuws Europa”,(vertaling), Amsterdam, 1992,91.)

De oriëntalist H.C. Becker zegt: "Uitzonderingen daargelaten dachten de Arabieren(=de moslims) er aanvankelijk helemaal niet aan de onderwerpenen te bekeren." Overbodig vindt hij in te gaan op "het oude bakerplaatje als zouden de Arabieren hun religie aan het Nabije Oosten hebben opgedrongen - dit instrument van een gemakzuchtige, christelijke polemiek... De onderworpenen behielden overal vrije uitoefening van godsdienst, wanneer zij zich verplaatsten onder het gezag van de Arabisch- islamitische staat... Van bekeringsdrift is in ieder geval geen sprake". (Rene Derkse ,” Islam: de onbegrepen religie”, Den Haag,1988.) 

Sigrid Hunke zegt in dit verband: "Het hen(=de moslims) toegedichte fanatisme is - evenals hun grenzeloze wildheid - een legende die ten doel had af te schrikken, is vijandige propaganda die door de bewijzen van hun tolerantie en mensheid tegenover de overwonnenen duizendvoudig is weerlegd. Er zijn weinig volkeren in de wereldgeschiedenis, die zich tegen over de vijand en de anders gelovigen zo geduldig. Zo humaan hebben gedragen." (Ibid.,46.)

De praktische bewijsvoering volgt onder andere uit de brief van de patriarch van Jeruzalem in de 9de eeuw, waarin hij aan de patriarch van Constantinopel schrijft:" Zij (=de moslims) zijn rechtvaardig en doen ons geen onrecht of wat dan ook voor gewelddaden aan. Ze staan de anders gelovigen van hun rijk alle religieuze en burgerlijke vrijheden toe -als ze maar hun belasting en hun gebieders gehoorzamen." (Rene Derkse,” Islam: de onbegrepen religie”, Den Haag, 1988.)

De Koran stelt dat van alle volkeren "degenen die zeggen: "Wij zijn christenen" het vriendschaplelijkst...jegens de gelovigen zijn. Dit is, omdat zij niet trots zijn. En indien zij hetgeen deze boodschapper is geopenbaard, horen, ziet gij hun ogen vol tranen vanwege de waarheid welke zij hebben herkend". [Koran 5: 83-84]

Het volgende verdrag dat door de tweede kalif Umar ibn Al-Khattab met de stad Jeruzalem gesloten heeft, bewijst in welke geest de christelijke onderdanen door de islamitische heersers werden behandeld:

"In de naam van Allah, de Barmhartige, de Genadevolle! Dit verdrag geldt voor alle christelijke onderdanen, priesters, monniken en nonnen. Het garandeert hun veiligheid en bescherming, waar zij zich ook bevinden. Wij zijn als kalief verplicht onszelf en onze aanhangers en alle christenen onderdanen, die hun verplichtingen nakomen, te beschermen. Passende bescherming wordt hun kerken, huizen en hun pelgrimsplaatsen geboden, even zo hun die deze plaatsen opzoeken: de Georgiërs, Abesseinen, Jacobieten, Nestoreanen en al diegenen die de profeet Jezus erkennen. Zij allen verdienen consideratie, omdat Muhammad zijn geëerd, waaronder hij zijn zegel plaatste en waarin hij ons nadrukkelijk beval goed voor hen te zijn en hun bescherming te bieden. Dienovereenkomstig verlangen wij er als hoofd van alle ware gelovigen naar ons welwillend te tonen als teken van toegeneheid tegenover hem die jullie af zijn als zijn goedheid en als genade bewees. Zij zijn dienovereenkomstig als pelgrims in alle islamitische landen, op zee en op het land vrijgesteld van betaling van alle afgiften en belastingen... Bij hun binnenkomst in de kerk van het Heilige Graf en op hun gehele pelgrimreis zal van hen geen enkele soort belasting worden geheven... Wie dit verdrag heeft gelezen en tussen vandaag en de Dag van het Jongste Oordeel daarmee in strijd handelt of met hen tegengesteld aan dit verdrag omgaat, verbreekt het verbod van Allah en dat van Zijn geliefde profeet.” (Ibid., 51-52.)

3- de islam als een godsdienst van genotzucht en bandeloosheid. 

De tegenstanders van de islam hebben vaak beweerd dat deze de vrouwen hebben onderdrukt, maar kennis van de islam weten dat hij de vrouwen rechten heeft gegeven zoals geen vroegere religie dat heeft gedaan.(Middeleeuwse) Europeanen zagen de volgende gevallen synoniem aan de islam: een genotzucht vooral op seksueel vlak. Polygamie en veel wijverij is norm en monogamie is afwijking. Aanmoediging van onnatuurlijke en bestiale vormen van geslachtsgemeenschap tussen man en vrouw, zelfs homoseksualiteit gehonoreerd en toegestaan zijn. Het toppunt van de moslimse losbandigheid lag beschreven in de beschrijving in de koran gaf van het paradijs. Weerlegging van deze foutieve en onjuiste beeldvorming zou in deze paper te ver voeren. (W. Montgomery Watt,” Voorbij Poitiers: Arabische invloeden op middeleeuws Europa”, (vertaling), Amsterdam, 1992, 92-94.)

4- Muhammed als de antichrist, het werktuig van Satan.

Hoe extreem de kritiek op Muhammad was bewijzen ondermeer de volgende beschrijvingen: Dan te plaatste in zijn “Goddelijke Komedie” Muhammad in de diepste diepten van de hel. Loeter zag in de Turk anders dan een werktuig van de duivel. (Rene Derkse,” Islam: de onbegrepen religie”, Den Haag, 1988.)

Synoniem aan Muhammads persoonlijkheid waren ondermeer de volgende woorden: de bedrieglijke ketter, de valse profeet, de antichrist, een bijzonder gevaarlijke voortbrengsel van de hel, een leugen profeet. De islam zelf werd gezien als een duivelse uitvinding met een diabolisch karakter. (P.S. van koningsveld,”Sprekend over de Islam en de moderne tijd”, Utrecht/Amsterdam, 1993,13.) Gelukkig zijn er, hoewel zeer weinig, christelijke theologen die radicaal nieuwe wegen willen inslaan, zoals de Duitser Hans Kung, die voor een christelijke erkenning van het profeetschap van Muhammad pleit. Maar deze gedachten zijn voor als nog zeldzaam en gaan voor velen te ver. (Rene Derkse,” Islam: de onbegrepen religie”, Den Haag, 1988.)