Bibliotheek

De Islaam - zoals deze geopenbaard is aan de profeet Moh’ammed (Allah’s vrede en zegen zij met hem) en zonder veranderingen of toevoegingen - is de religie die Allah voor de hele mensheid heeft gekozen vanaf het moment dat Hij Zijn boodschapper heeft gezonden, tot de Laatste Dag. 

Wat bedoelen we, wanneer we zeggen dat de Islaam voor alle tijden goed is? En hoe kan de Islaam toegepast worden in onze tijd?

De Islaam - zoals deze geopenbaard is aan de profeet Moh’ammed (Allah’s vrede en zegen zij met hem) en zonder veranderingen of toevoegingen - is de religie die Allah voor de hele mensheid heeft gekozen vanaf het moment dat Hij Zijn boodschapper heeft gezonden, tot de Laatste Dag. 

De Islaam is er dus ook voor onze generatie, zoals het er ook was voor de voorgaande generaties. Terwijl de teksten van deze religie onveranderlijk zijn, is de toestand van de mensen wel onderhevig aan veranderingen. Om tot een antwoord te komen op de vragen ‘Hoe kan de Islaam goed zijn voor alle tijden?’ en ‘Hoe dient de Islaam toegepast te worden in deze tijd’ verdelen wij de hedendaagse mens in twee groepen: de gelovigen en de hervormers.

De hervormer zegt: “Houd de religieuze teksten zoals ze zijn, maar geef ze de betekennissen die in overeenstemming zijn met de eigentijdse cultuur, net zoals degene voor jullie de betekenissen gaven die toepasselijk waren voor hun specifieke cultuur. De teksten zijn goddelijke openbaringen, maar de mensen geven er een begrip aan. Goddelijke woorden zijn absoluut, maar het begrip van de mens daarover is relatief.” 

De gelovige antwoordt: “Maar de Qor-aan is geopenbaard in duidelijke Arabische woorden, waarvan de betekenis welbekend is bij de Arabisch sprekende mensen: “Wij hebben hem neergezonden, een Arabische Qor-aan. Hopelijk zullen jullie begrijpen.” Soerat Yoesoef (12), aayah 2. De profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem) legde de Qor-aan verbaal uit en door voorbeelden te geven. Alle woorden en daden van de profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem) worden beschouwd als een levend commentaar ten aanzien van de Qor-aan. En de metgezellen van de profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem) bevonden zich in een betere positie dan de latere generatie om de Qor-aan te begrijpen, want de Arabische taal was hun taal, en zij hadden kennis over de gebeurtenissen waarover de Qor-aanverzen werden geopenbaard, alsook de aard van de situaties waarin de profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem) de woorden uitsprak. Vervolgens kwamen er generaties na generaties van grote leidende geleerden. Hun bestaande werken zijn een levend bewijs voor het feit dat zij de basisbetekenissen van de verzen van de Qor-aan begrepen, zoals zij door de vroegere generaties werden begrepen. Jouw bewering dat elke generatie haar eigen betekenis gaf aan de woorden van de Qor-aan en die van de profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem), zoals hun cultuur verlangde, is iets wat door de geschiedenis wordt ontkend”.

Hervormer: “Beweer jij dat zij nooit (van mening) verschilden?”

Gelovige: “Zij verschilden maar lichtelijk van mening omtrent de basisbetekenis van de verzen en de ah’adieth. En natuurlijk verschilden zij soms over zaken die op basis van logica uit de teksten werden onttrokken of over de vraag hoe regels toegepast moesten worden in nieuwe situaties. Wat hierbij echter van belang is, is dat de verschillen, welke dit ook waren, niet het resultaat zijn geweest van een verschil in cultuur. Het waren individuele verschillen die er zelfs waren onder de leeftijdsgenoten van één en dezelfde cultuur. Het is waar dat er grote verschillen waren, maar die vond je zowel bij degenen die de juiste methoden alsook bij degenen die er irrationele methoden op nahielden”.

Hervormer: “Beweer jij dan dat er een wetenschappelijke methode is voor de interpretatie van de Islamitische teksten?”

Gelovige: “Ik zeg eerder dat er een wetenschappelijke methode is voor de basisbetekenis van elke tekst, hetzij Islamitisch of andere teksten”. 

Hervormer: “Wat bedoel je hiermee?”

Gelovige: “Als je een gedicht wilt begrijpen van laten we zeggen Shakespeare (William Shakespeare (1564 – 1616 n.C.): een Engels acteur, dichter en toneelschrijver), wat doe je dan?”

Hervormer: “Ik zal de boeken raadplegen die uitleggen wat Shakespeare met het gedicht bedoelde”.

Gelovige: “Bedoel je hiermee dat je het niet kunt begrijpen vanuit jouw eigentijdse cultuur?”

Hervormer: “Nee, mijn doel is om te begrijpen wat Shakespeare met zijn gedicht bedoelde”.

Gelovige: “Bedoel je dat jij zijn woorden en zinnen de betekenissen geeft die ook door hem zijn gegeven, in de tijd dat hij zijn gedicht had geschreven, ook al verschillen zij van wat de hedendaagse gebruikers zeggen?”

Hervormer: “Maar natuurlijk. Mijn doel is, zoals ik zei, om te begrijpen wat Shakespeare eigenlijk bedoelde. Als ik zijn woorden de betekenissen geef die hij niet bedoelde, dan zou ik hem iets toeschrijven wat hij niet heeft gezegd”. 

Gelovige: “Zou je ook dezelfde methode volgen als je, laten we zeggen, een expert inzake Aristoteles (Aristoteles (384 – 322 v.C.) is één van de belangrijkste wijsgeren uit de oudheid. Aristoteles was in de oudheid, waar filosofie en wetenschap nog niet van elkaar gescheiden waren, een veelzijdige wetenschapper. Aristoteles was een leerling van de Griekse filosoof Plato) wil worden? Zou je dan bijvoorbeeld de oude Griekse taal proberen te leren, waarin hij zijn filosofie schreef?”

Hervormer: “Dat zou ik zeker doen en ik zou het niet proberen te vermengen met de moderne Griekse taal, want mijn doel is begrijpen wat Aristoteles zei en bedoelde”.

Gelovige: “Zijn er geen andere wegen dan de taal, waarvan je denkt dat het zou bijdragen om zijn filosofie te begrijpen?”

Hervormer: “Ja, ik zou bijvoorbeeld kijken hoe zijn tijdgenoten het begrepen, want zij bevonden zich in een betere positie dan ik. Ik zou ook de werken raadplegen van de experts die mij zijn voorgegaan, en dergelijke”. 

Gelovige: “Kijk, en dat wordt nu een wetenschappelijke methode genoemd, en dit is ook precies de methode die we hanteren om de Islamitische teksten te begrijpen”.

Hervormer: “Maar jij negeert de grote verschillen tussen gewone teksten en Islamitische teksten”.

Gelovige: “Wil jij alstublieft die verschillen voor mij toelichten?”

Hervormer: “Eén van die verschillen is dat ik begrijp wat mensen zoals ik werkelijk bedoelen. Want ik ben natuurlijk een menselijk wezen en zij spreken mij aan met menselijke woorden, en daardoor zijn zij beperkt. Maar God is volmaakt en wat Hij zegt is volmaakt, en kan daardoor niet uitgedrukt worden in de beperkte menselijke woorden. Maar als elke lezer van Islamitische teksten het recht wordt gegeven om de teksten te interpreteren zoals hij het begrijpt, dan zullen er verschillende betekenissen zijn die het absolute benaderen”. 

Gelovige: “dat jij zegt dat een menselijk wezen de mogelijkheid heeft om succesvol te communiceren met behulp van een medium zoals Arabisch, maar God hierin faalt. Echter, hoe kan dit zijn, terwijl Allah de Verhevene Zelf zegt dat Hij de menselijke taal gebruikt, opdat degene die het leest de boodschap zal begrijpen?! “Alief Liem Raa. Dit zijn de Verzen van het duidelijke Boek. Voorwaar, Wij hebben hem neergezonden, een Arabische Koran. Hopelijk zuilen jullie begrijpen.” Soerat Yoesoef (12), aayah 1-2. Is het daarnaast niet vanzelfsprekend dat Allah, de Schepper van de mens, beter weet dan wie ook hoe de mens aan te spreken in zijn eigen taal?

Hervormer: “Dit lijkt een goed argument, maar als we kijken naar de verschillen die we net hebben opgenoemd is dit een ander belangrijk punt. Islaam, zeggen we, is goed voor alle tijden en plaatsen. Als we de woorden van de teksten dezelfde betekenissen geven als die van een vroegere generatie, zoals de metgezellen van de profeet, dan zouden we de Islaam beperken tot een bepaald tijdperk”.

Gelovige: “Dus, wat is het alternatief?”

Hervormer: “Het alternatief is wat ik aan het begin van onze dialoog heb voorgesteld. Elke generatie moslims dient er een betekenis aan te geven welke hun cultuur uitkomt”.

Gelovige: “Is dit dan het begrip van het principe van een geschikte Islaam voor alle tijden en plaatsen?”

Hervormer: “Dat is het, en ik zie niet hoe het anders kan”.

Gelovige: “Indien het kenmerk van de geschiktheid van een bericht voor alle tijden en plaatsen is zoals jij aanneemt, dan kan elke boodschap - zelfs een boodschap die door de meest domme persoon bepleit wordt - toegepast worden”.

Hervormer: “Ik denk dat jij overdrijft”.

Gelovige: “Dat doe ik niet. Stel je eens voor dat iemand met de naam Ezel iets formuleert waarvan hij denkt dat het een begrijpelijke ideologie is welke uit verschillende doctrines bestaat en verschillende aspecten van het leven omvat. Stel je eens voor, dat dit geschikt wordt gemaakt voor alle tijden en alle plaatsen, en dat meneer Ezel zijn ideologie afsluit met de verklaring: ‘Hierbij geef ik alle gelovigen in deze wereld het recht om elke verandering in de ideologie aan te brengen, daar waar zij het nodig achten om het zo geschikt te maken voor hun specifieke tijd en omstandigheden’.” 

Hervormer: “Snel na die verklaring zal men al beginnen met veranderingen aan te brengen in het ‘ezelisme’, en na een korte periode zal er niets meer van overblijven, behalve die verklaring. Maar Ezelisme zal door blijven gaan en pochen over hun geschiktheid van hun ideologie voor alle tijden en alle plaatsen”.

Gelovige: “Is dit hoe jij de Islaam waarneemt?”

Hervormer: “Natuurlijk niet, maar hoe zie jij de karakteristieken van de Islamitische religie dan?”

Gelovige: “Ik zie de Islaam zoals het aan de profeet (Allah’s vrede en zegen zij met hem) werd geopenbaard, en zonder de lichtste vorm van aanpassing, en de Islaam is goed voor alle tijden en alle plaatsen. Het is een wonder dat mogelijk gemaakt is, omdat de Islaam een religie is welke niet door de mens gemaakt en verzonnen is. Het is een boodschap van leiding, welke afkomstig is van de Schepper van de mensheid Die weet wie/wat zij in essentie zijn, en hen dus aanspreekt als menselijke wezens, ongeacht hun verschillende culturen, kleuren, tijden, plaatsen, etc.”

Hervormer: “Wat bedoel je met de zin ‘Islaam voor onze tijden’?”

Gelovige: “Ik zeg dat de omstandigheden en problemen van mensen veranderen, maar de religie niet verandert. En dit maakt de niet muteerbare religie relevant voor hun specifieke omstandigheden. We moeten de Islaam presenteren in een taal die onze tijdgenoten begrijpen, en het evalueren, elke claim weerleggen die daarover twijfel zaait alsook daarin oplossingen vinden voor nieuwe intellectuele problemen.

Tenslotte, het is belangrijk om gebruik te maken van wetenschappelijke ontdekkingen om ons geloof te versterken en hier gebruik van te maken om mensen naar de Islaam uit te nodigen.

“Wij Moslims” jaargang 4, nr. 3